همه چیز درباره لرزه گیر
لرزه گیر واژه ای است که اگر در زمینه تاسیسات و خطوط لوله فعالیت می کنید قطعا با آن آشنا هستید و در موارد بسیاری با آن برخورد کرده اید. اما اگر فعال این حوزه نیستید و این واژه برای شما خیلی واضح نیست نگران نباشید چون آهن سنتر در کنار شماست و با اطلاعات کامل در مورد لرزه گیر شما را راهنمایی خواهد کرد.
لرزه گیر همانگونه که از نامش پیداست ابزاری برای مهار ارتعاش و لرزه های ناخواسته بر روی خطوط لوله می باشد که در جنس های مختلف تولید و عرضه می شوند.
به زبان ساده تر، نیروها و لرزشهای وارده بر خطوط لوله توسط تجهیزاتی مانند پمپ، کمپرسور، فن و توربین، امری اجتناب ناپذیر است که در صورت برطرف نشدن می تواند باعث کاهش عمر مفید خطوط لوله شده و خسارات جبران ناپذیری به سیستم های تاسیساتی و خطوط انتقال سیال وارد کند.
در این بین، نوعی از اتصالات با نام لرزه‌گیرها تولید شده که نقش بسیار مهمی در کاهش یا حذف نیروهای وارد بر خطوط لوله در اثر انقباض و انبساط و همینطور تاثیرات مخرب ناشی از عوامل محیطی و یا ارتعاشات دستگاه ها بازی می کند.
انواع لرزه گیر و کاربرد آن
این ابزار به دو دسته فلزی و لاستیکی دسته بندی می شوند. لرزه گیر های پلاستیکی ساختار ساده و گاهی پیچیده دارند. از نوع لاستیکی ساده، معمولا برای نصب زیر پایه‌های موتورها، سانتریفیوژها و وسایل مکانیکی خط تولید استفاده می کنند و از نوع پیچیده آن، که مخصوص لرزشهای سنگین و تحمل فشار بالا است در خطوط گاز و نفت استفاده می کنند.
پمپ‌ها یکی از گزینه هایی هستند که نصب لرزه گیر بر آنها بسیار لازم است. نصب این ابزار روی پمپ باعث می شود تا علاوه بر جذب لرزشهای موجود، ضرباتی قوچ که به ضربه قوچ مشهورند و همچنین شوکهای به وجود آمده را حذف کنند.
گاهی از لرزه گیر برای جلوگیری از هدایت الکتریکی در صنایع خاص نیز استفاده می شود . صنایع غذایی و فولاد و صنایع شیمیایی همانند صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و صنایع تاسیساتی و دریایی نیز از مواردی است که استفاده از لرزه گیر لاستیکی در آن بسیار فراوان است.
لرزه گیر مهاردار
لرزه گیرها به صورت مهاردار و بدون مهار در بازار موجود هستند. در واقع به میله ای که دو سر لرزه گیر را به یکدیگر وصل کرده و در مقابل کشش بیش از حد و همین طور فشار سیال مقاومت می کند قطعه مهار می گویند. به زبان ساده تر وظیفه این قطعه جذب همزمان لرزش، شوک، صدا و کلیه حرکات انبساطی و انقباضی ، کششی و زاویه ای در سیستم است و همچنین از افزايش طول بيش از حد لرزه گير جلوگيري می کند.
اهمیت این قطعه در ایمن سازی برخی صنایع مانند تأسیسات ساختمان، لوله های آب داغ، خطوط لوله مواد شیمیایی و لوله های نفت و گاز آنچنان حیاتی است که نبود آن می تواند خطر جبران ناپذیری به بار آورد.
لرزه گیر مهاردار نسبت به نوع ساده آن، قیمت بالاتری داشته و در انواع گوناگونی مانند لرزه گیرهای مهار دار فلزی،مهاردار لاستیکی، مهاردار فلنجی، مهاردار یک سرگردان و مهاردار لاستیکی فلنجی در بازار موجود است.
دسته بندی کلی لرزه گیرها از نظر جنس
لرزه گیر های آکاردئونی:
نقش این لرزه گیر جذب حرکت های زاویه ای، محوری و جانبی در خطوط لوله است. یکی از مزیتهای این نوع اتصالات، تحمل فشار و دمای بالا می باشد.
اجزای اتصال آکاردئونی شامل بلوز (Bellows)، میل مهار(Tie Rod)، پوشش خارجی (Cover)، پره (Convolution)، فلنج (Flange)، غلاف داخلی (Sleeve)، میل مهار لوزی شکل (Pantographic linkage ) و اتصال جوش شده (Welded End) می باشد.
لرزه گیرهای لاستیکی:
وظیفه این نوع اتصال جذب و کاستن شوک های داخلی در خط لوله، کاهش سر و صدا، جذب ارتعاشات، رفع جابجایی های خطوط لوله و جذب جابجایی در اثر نوسانات دما می باشد.
لرزه گیرهای لاستیکی از بدنه (Tube)، پوشش(Cover)، فلنج (Flanges) و میل مهار( Control rod)
تشکیل شده است.
شیلنگ های خرطومی فلزی:
این نوع لرزه گیر بصورت مستقیم و یا V شکل و یا با خم در زوایای مختلف بکار برده می شوند. کاهش فضای مورد نیاز و همچنین استفاده از تکیه گاه های کمتر نسبت به دیگر انواع لرزه گیرها از مزایای استفاده از این نوع اتصالات می باشد.
نکته: گفتنی است بر روی اتصالات آکاردئونی و لاستیکی آزمونهای مختلفی مانند تست نشتی، تست خستگی، تست فشار،اندازه گیری ابعادی، آنالیز مواد اولیه و آزمون از هم گسیختگی انجام می گیرد تا صحت انطباق ویژگیهای محصول تولید شده با مشخصات استاندارد مطمئن گردند.
مشخصات:
لرزه گیرها معمولاً در دو سایز تولید می شوند؛ سایزها ۱/۲۵ تا ۱۰ اینچ در نوع لاستیکی و لرزه گیرهای با سایز بالاتر از ۱۰ اینچ با ساختار فلزی داخلی موجود هستند.
فشار کاری لرزه گیرها ۱۰ و ۱۶ bar می باشد، همچنین این لرزه گیرها بر اساس نوع کاربرد، در دمای ۶۰ و ۹۰ درجه سانتیگراد کار می کنند.
مزایا :
از مزایای استفاده از لرزه گیرهای لاستیکی می توان به حذف یا کاهش شدید لرزش ناشی از کارکرد تجهیزات دینامیکی اشاره کرد. برگشت پذيري در برابر تغییر شکل یکی دیگر از مزیتهای این نوع لرزه گیر در برابر حرکات و فشارهای وارده می باشد. این اتصال همچنین در برابر ضربات و شوکها بسیار منعطف بوده و قابلیت جابجایی و انعطاف پذیری زیاد در فواصل کم را دارد.
کاهش یا حذف سر و صدای ناشی از کارکرد تجهیزات، وزن کم، نصب و جایگزینی آسان و عدم نیاز به واشر و درزبند از دیگر مزایای لرزه گیر لاستیکی است.
لرزه گیرهای لاستیکی همچنین در برابر مواد پایه اسیدی (که باعث از بین رفتن فلز می شوند)، زنگ زدگی داخلی، فسفاته و سولفاته شدن و عدم عبور جریان های الکتریکی که ممکن است در سطح لوله ایجاد شوند دارای مقاومت بیشتری می باشد که این خود یک مزیت ویژه محسوب می شود.
دستورات نصب لرزه گیرهای لاستیکی :
1- پیش از خرید مطمئن شوید محصولی که انتخاب کرده اید متناسب با دما، فشار و ترکیبات شیمیایی سیال، طراحی شده باشد.
2- دقت کنید که دو سر لرزه گیر لاستیکی نسبت به هم تراز باشد چون در غیراینصورت کاهش میزان حرکت، افزایش تنش برشی و در نهایت کاهش عمر لرزه گیر را به دنبال خواهد داشت.
3- در صورت وجود انشعاب در خط لوله، حتما روی لوله مسندگذاری شود.
4- به یاد داشته باشید که ابعاد سوراخکاری فلنج لرزه گیرهای لاستیکی کاملا باید مطابق با خط لوله باشد.
5- روی لرزه گیرهای لاستیکی عایق کاری نکنید اما در صورت ضرورت، این کار باید به گونه ای صورت بگیرد که امکان بازرسی پیچهای فلنج و مهارها وجود داشته باشد.
6- در نزدیکی لرزه گیرهای لاستیکی نباید جوشکاری کرد.
7- برای نصب لرزه گیرهای لاستیکی در محیط باز و زیر نور خورشید از کاور محافظ لرزه گیر استفاده شود.
8- استفاده از فلنج غیراستاندارد، لرزه گیر را از آب بندی خارج و باعث پارگی قسمت لاستیکی آن می شود.